Heb ik een coach of een psycholoog nodig?

Er is tegenwoordig niet alleen een wildgroei aan informatie te vinden over alle mogelijke onderwerpen en issues, maar ook een wildgroei aan mogelijke hulpverleners die jou een helpende hand kunnen reiken als jij ergens mee worstelt. Daardoor kan het op zijn zachtst gezegd best lastig zijn om te bepalen voor wie je nu het beste kan kiezen .... als je überhaupt al duidelijk hebt welke soort  hulp jij nodig hebt! Kan je nu beter naar een coach of naar een psycholoog gaan, bijvoorbeeld? Het verschil tussen deze twee leg ik je uit in deze blog, zodat het duidelijker is wie nu wat doet en jij een geïnformeerde keuze kunt maken. Maar laten we eerst eens gaan kijken naar een andere populaire optie: die van zelfhulp.

 

Wat zijn de voordelen van zelfhulp?

De meeste mensen stappen niet bij de eerste klachten, symptomen of problemen direct naar een hulpverlener. Als je ergens mee worstelt wil je het waarschijnlijk (eerst) zelf proberen op te lossen, voor je om hulp vraagt. Het is heel verleidelijk - en begrijpelijk - om zelf te gaan ´dokteren´, in plaats van een professional in te schakelen. Allereerst is het laagdrempelig. Je hoeft er in principe de deur niet voor uit én je hoeft jezelf niet bloot te geven aan een ander, want dat kan best even spannend zijn! Daarbij is het goedkoop, als het al niet gratis is. Zelfhulpbronnen zijn bovendien heel toegankelijk. Er zijn ontelbare zelfhulpboeken beschikbaar en aan podcasts ook geen gebrek. Het feit dat je een schat aan informatie zo op je laptop of telefoon kan oproepen draagt hier alleen nog maar meer aan bij .... mits je niet overweldigd wordt door al die input en opties natuurlijk, want voor je het weet zie je door alle bomen het bos niet meer!

 

 

De nadelen en beperkingen van zelfhulp

Op eigen houtje kun je best een eindje komen en voor sommige dingen werkt dit ook prima. Tenminste, als je ook echt iets doet  met die nieuwe inzichten natuurlijk! :-) Zelfhulp kan dus zeker waardevol zijn, maar er zitten ook duidelijk grenzen aan. Een van de grootste beperkingen van zelfhulp is dat je het zult moeten doen met algemene informatie. Adviezen, tips, stappenplannen en dergelijke zijn immers niet toegespitst op jouw individuele persoon(lijkheid) en situatie - en ze hoeven dus ook helemaal niet voor jou te werken! Alleen al daarom is het fijn als iemand anders meekijkt en/of een tijdje persoonlijk met jou meeloopt ....
Mijn ervaring is ook dat de meeste zelfhulpbronnen niet voorbij de oppervlakte gaan, waardoor dieperliggende problemen (nog steeds) niet worden opgelost. Verder is het ´hoe dan precies´ lang niet altijd even duidelijk .... en je kunt ook niet zomaar even navragen of je een bepaalde techniek eigenlijk wel goed toepast! Om nog maar te zwijgen over gegeneraliseerde adviezen die meer schade kunnen toebrengen dan dat ze goed doen. Zo is het voor iemand met trauma/PTSS-achtige arousals in het lichaam juist geen  goed idee om eens ´rustig´ te gaan zitten mediteren op die innerlijke vulkaan! Om maar eens wat te noemen.

 

Dit is waarom je een goede coach of psycholoog nodig hebt

Ik heb in mijn leven een halve boekwinkel aan zelfhulpboeken versleten. Dat zou ik natuurlijk niet hebben gedaan als ik er niet in geloofde, dat moge duidelijk zijn .... Maar ik weet ook dat ´zelf doen´ alleen jou uiteindelijk niet gaat brengen waar jij graag wil zijn. Dat geef ik je op een briefje! Vroeg of laat bereik je namelijk geheid (weer) een punt waarop er iets van persoonlijke begeleiding aangewezen is. Iets van: ´new level, new devil´ - of een oud duiveltje in een nieuw jasje :-) Dat is gewoon hoe het werkt, ik kan er niets anders van maken! Niet alleen zie ik dit steevast terug bij mijn klanten die bij mij aankloppen omdat ze niet verder komen, ik zie het ook gebeuren bij mijn eigen inspiratoren én bij mezelf. Ik heb namelijk óók heel wat mensen geconsulteerd door de jaren heen. Van (business) coaches tot therapeuten in het alternatieve circuit - en alles daar tussenin.

Of het nu echt nodig is om hulp in te roepen of eerder wenselijk: het zijn even goede redenen. Want soms kom je er zelf gewoon niet goed meer uit .... en dat is eigenlijk ook niet meer dan logisch. Waarom? Omdat je per definitie wordt beperkt door je eigen mind. Ga maar na: hoe vaak heb jij al niet in dezelfde kringetjes rondgedraaid inmiddels? Je hebt een ander, fris perspectief nodig om daaruit te kunnen stappen! Dan (pas) komen de dingen in een ander licht te staan. 
Het maakt ook niet uit hoeveel bewustzijn je ergens al op ontwikkeld hebt of hoe goed jij jezelf denkt te kennen, er zullen altijd blinde vlekken zijn die jij zelf niet kan zien - maar een getrainde professional wel. Het samenwerken met een deskundig iemand biedt trouwens nog meer fijne voordelen .... Het maakt de last lichter en jouw reis makkelijker. Bovendien kom je samen vaak veel sneller bij jouw doel uit dan als je het allemaal alleen zou (proberen te) doen. En ik weet niet hoe het met jou zit, maar ik hou van snelheid!

 

 

Als mens zijn we er ook eigenlijk helemaal niet voor gemaakt, om alles altijd maar zelf uit te moeten vogelen en te doen (al heb ik er ook een handje van hoor ;-)) .... Vaak zit daar een negatieve overtuiging achter, zoals: ´Ik moet het zelf kunnen´, ´Ik moet het alleen doen´, of: ´Ik moet sterk zijn´  (> lees: ´hulp vragen is zwak´). 
De werkelijkheid is echter dat we steeds in co-creatie zijn. Niet alleen met het universum, maar ook met de mensen om ons heen. Jij hoeft het echt niet alleen te doen! Ik zou zeggen: gun jezelf de hulp die je nodig hebt en durf je te laten supporten in jouw proces. Dat is misschien wel het beste wat je voor jezelf kan doen! Waar, hoe en met wie je dat dan ook doet.

 

Coach of psycholoog: wat is het verschil?

Dat brengt me bij het volgende deel van deze blog. Want als het eenmaal tijd is om hulp in te schakelen, voor wie kies je dan? Heb je een coach of een psycholoog nodig? En wat is eigenlijk het verschil tussen die twee? In de volgende alinea´s lees je iets meer over de opleidingsachtergrond, focus en werkwijze van beide disciplines. Daarbij is het goed om je te realiseren dat in de praktijk geen al te strikte scheiding aangebracht kan worden tussen coaching en psychologie (of therapie). Er zal altijd de nodige overlap zijn. Toch zijn er ook duidelijke verschillen te noemen.

Allereerst is het zo dat in principe iedereen de titel ´coach´ kan aannemen, het is namelijk geen beschermde titel. Misschien heb je dat al gemerkt aan de enorme hoeveelheid coaches die ons land tegenwoordig kent .... Dit betekent ook dat er geen minimale opleidingseis is om jezelf coach te mogen noemen. Er zijn zelfs coaches actief die geen enkele coachopleiding hebben genoten! Een psycholoog daarentegen is minimaal HBO-geschoold: de zogenaamde toegepaste psycholoog. De ´klassieke´ psycholoog heeft een universitaire opleiding afgerond en een Master-diploma in zijn/haar bezit. Daarmee mag diegene zich basispsycholoog noemen. Vervolgens zijn er nog weer verdere specialisaties, zoals die van GZ-psycholoog. Een GZ-psycholoog mag diagnoses stellen en behandelingen uitvoeren met meer complexe problematiek.

 

Wat doet een psycholoog? En wat doet een coach?

Psychologen houden zich, zoals hun titel al zegt, vooral bezig met psychische problemen of klachten met een zekere ernst. Denk bijvoorbeeld aan het behandelen van een angststoornis, een klinische depressie, persoonlijkheidsproblematiek of een verslaving. Al kan het ook gaan om dieper gelegen emotionele problemen of iets als het verwerken van moeilijke ervaringen uit het verleden. Gesprekken met een psycholoog komen dan ook meestal neer op het volgen van therapie. Dat kan zowel individueel als in groepsverband zijn. Psychologen maken in de regel gebruik van wetenschappelijk bewezen (´evidence-based´) methoden en technieken, waarvan cognitieve gedragstherapie misschien wel de bekendste is. 

Dit laatste is in de coachpraktijk veel minder of niet het geval. Wat natuurlijk niet wil zeggen dat een bepaalde methode of techniek ´dus´ niet zou werken! Coaches richten zich meer op jouw persoonlijke ontwikkeling. Zij kunnen je helpen bij het bereiken van je doelen en het wegnemen van belemmeringen. Sommige coaches specialiseren zich nadrukkelijk in bepaalde onderwerpen (loopbaan, vitaliteit, business), doelgroepen (HSP´ers, ondernemers) en/of methoden (wandelcoaching, familieopstellingen). Maar er zijn ook veel life coaches te vinden die allround werken. In het algemeen duren coachtrajecten korter dan een traject bij een psycholoog.

Graven in het verleden

Een van de belangrijkste verschillen tussen een coach en een psycholoog is dat een coach vooral aandacht zal besteden aan het heden (waar sta jij nu?) en de toekomst (waar wil je heen?). Het verleden en hoe het allemaal precies zo gekomen is, is minder van belang in een coachtraject dan in een meer therapeutische context. Daarin gaat het juist  over het analyseren van het probleem en het ontstaan van de klachten, zodat een en ander beter kan worden begrepen in het heden en vervolgens behandeld. Dit is ook waarom er bij de psycholoog vaak dieper in het verleden gedoken wordt. Al zal jouw verleden in de gesprekken met een coach ook heus aan bod komen. Je bent immers niet voor niets uitgekomen waar je nu bent - en het is ook niet voor niets dat je niet verder komt! Wanneer je daar meer bewustzijn op ontwikkelt kan dat een groot verschil maken. Zeker in combinatie met de juiste praktische handvatten, zodat je de dingen ook echt anders kan gaan doen! Dit aspect is trouwens ook iets wat coaching kenmerkt: het is praktisch en actiegericht.

 

Psychologie en coaching versterken elkaar

Persoonlijk ben ik van mening dat beide disciplines elkaar kunnen versterken en verrijken. Ik ben zelf ook niet voor niets coach én psycholoog! Veel van mijn klanten vinden die extra bagage fijn. Zeker degenen die niet goed wisten of ze nu een coach of een psycholoog nodig hadden --> waarom dan niet allebei?? :-) 
Maar even zonder gekheid: ik snap ook heel goed dat een (extra) titel vertrouwen geeft. Wat je alleen niet moet willen, vooral ook niet in jouw eigen zoektocht, is je blindstaren op zo´n titel of er te veel aan ophangen. Er zijn immers zowel uitmuntende coaches te vinden als slechte psychologen - en andersom. Het hebben van een bepaald diploma of certificaat zegt nog niet zoveel. Het biedt namelijk geen enkele garantie voor een vruchtbaar traject. De mens áchter die kwalificaties is vele malen belangrijker, ook voor het uiteindelijke resultaat van de coaching of behandeling! Net als de klik die jij met diegene hebt. Dat heeft onderzoek ook aangetoond.

 

 

Vraag jij je na het lezen van dit blog af of ik jou misschien ook verder zou kunnen helpen? En zou je mij graag even persoonlijk willen spreken, om te kijken of wij ook een klik hebben samen? Vraag dan nu een kennismakingsgesprek aan; dat is helemaal gratis en vrijblijvend. Ik hoor graag jouw verhaal!

 

Gepubliceerd op: 3 oktober 2024 - © Luminessenz